Osoby, które nie posiadają obowiązkowego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce (tj. nie są zatrudnione, zgłoszone jako bezrobotne, w ośrodkach pomocy społecznej, nie prowadza działalności gospodarczej lub nie są rolnikami, czy też osobami/członkami rodziny zgłoszonymi do ubezpieczenia zdrowotnego), Unii Europejskiej czy EFTA mogą skorzystać z dobrowolnego ubezpieczenia w ramach podpisanej z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy, pod warunkiem, że miejscem ich zamieszkania jest Polska.
Podstawę wymiaru składki na takie ubezpieczenie stanowi kwota deklarowanego dochodu jednak nie niższa niż kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku (obecnie za styczeń, luty i marzec 2017r. to 396,38 zł), choć są i od tego wyjątki. W sytuacji, gdy przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym jest dłuższa niż 3 miesiące konieczne będzie wniesienie tzw. opłaty dodatkowej. O jej wysokości można dowiedzieć się na stronie internetowej NFZ lub w oddziale Funduszu.
Wnioskodawca o objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym zobowiązany jest do złożenia nie tylko wniosku, ale także:
– świadectwa pracy
– zaświadczenia z zakładu pracy o zakończeniu ubezpieczenia i ostatni raport imienny z naliczonymi składkami
– dla prowadzących działalność gospodarczą ostatnia wpłata składki na ubezpieczenie zdrowotne
– dla bezrobotnych – zaświadczenie urzędu pracy o utracie statusu bezrobotnego.
Każdy wniosek rozpatrywany jest indywidualnie, a decyzja podejmowana niezwłocznie. Jeśli pozytywna, to podpisanie umowy uprawnia i ubezpieczonego i członków jego rodziny do korzystania z bezpłatnych świadczeń zdrowotnych, o ile składka będzie opłacana w wyznaczonym terminie. Takie umowy zawierane są na czas nieokreślony a rozwiązanie, jeśli strony wywiązują się z jej zapisów, następuje na skutek jej wypowiedzenia, np. gdy ubezpieczony zyska tytuł do ubezpieczenia skutkujący objęciem ubezpieczeniem obowiązkowym. Wszelkie rozliczenia, opłaty i zgłoszenia dokonywane są w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, który pośredniczy w przekazywaniu składek do NFZ. Składka winna być opłacona do 15 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Co ważne, składkę dobrowolna mogą opłacać również cudzoziemcy, nie mający tytułu do ubezpieczeń w kraju pochodzenia, o ile zamieszkują na terytorium Polski.